Andırın İki Dükkan Bir Fırın Mı-1
Makale
Ahmet NARİNOĞLU
Andırın İki Dükkan Bir Fırın mı (1)
Kim söylemişse söylemiş. Gün gelmiş dillere destan olmuş. Yayılmış her yere. Nerede bir Andırın’ lı diğer bir Andırın’ lıya rastlasa “iki dükkan bir fırın” sözünü ortaya atıverirler. Andırın’ lı olarak bir yabancıya rastlasanız bu sözü sorarlar.Biraz mahçup edayla açıklama yaparsanız.
Bu söz Andırın’ ın küçük bir yer olduğunu ima ediyor. Ama ben bu sözde utanılacak değil övünülecek pek çok yan olduğunu görüyorum ve bunları sıralamak istiyorum.
- Andırın Toros Dağlar kuşağının ortasında bir ilçedir. Andırın gibi pek çok yerleşim yerleri bulunmaktadır. Onlara değil de Andırın’ a temsil getirilmesi Andırın’ ın önemini anlatır.
- Dükkan ve fırın şehir yerleşimini anlatır. Başka ilçeler için böyle bir ifadeye rastlamadım.
- Bu ifadenin söylendiği yıllarda Toros kuşağındaki yerleşimler Andırın’ ın işyerlerine sahipmiydiler. (değillerdi)
- Andırın’ ın böylece ilçesinin merkez olduğunu anlatır. Akdeniz bölgesinde kırsal kesimde pek çok ilçe bugünde merkez olamamıştır.
- Andırın’ ın kaynaklarının kendine yettiğini gösterir. Bunun ispatı da bölgede en son yıllarda göç veren ilçe olmuştur.
- Bu söz Andırın’ın şirin bir yer olduğu, geleneklerin yaşandığı, ilçe imajını vererek Andırın’ ın tanınmasına vesile olmuştur.
Bizlere düşen Andırın’ ı güzel bir şekilde anlatmak olmalıdır. Andırın ülkemizin bir ilçesidir. Önce ilçeye bakmalıyız. İlçe nedir? Bir ilçenin özellikleri nelerdir?Yanında Andırın’ın durumu nedir?
Araştırmalarla ortaya konmuş belli başlı ilçe özellikleri şunlardır.
- İlçe merkezi var. Kent, ilçe coğrafyasının merkezindedir.
- İlçe ortalama yirmi üzeri köye sahiptir.
- İlçenin merkezine bağlantısı vardır.
- On bin ve üzeri nüfusa sahiptir.
- İlçenin çevreyle bağlantılı yolları vardır.
- İlçe sınırları içinde ekonomik,ticari, sanayi merkezdir.
- Eğitim ilçe merkezlidir.
- Kültür, sanat ilçe merkezinde yoğunlaşır.
- Gelenek, görenek, kültür birikimi ilçe merkezinde oluşur.
- Modernleşme ve yenileşme ilçe merkezinde başlar.
- Politika, temsil, seçilme, doğal önderler, liderler ilçe merkezinde yoğunlaşır.
- Sivil toplum hareketlerinin merkezidir.
- Kamu kurumları hizmette yeterlidir. Güçlü devlet geleneği oluşmuştur.
- Halkın birlikteliği, iletişimi, ilçe merkezinde kurulur.
- İlçeye sahiplenme duygusu ve kültürü gelişmiştir. Kişisel kimlikle eşleşmiştir.
- İlçe, imaj oluşturmuştur. Kendini anlatan markaları (tescilli olmasa da) vardır.
Yukarıda ilçe için yapılan tespitlerde, Andırın’ ı yan yana koyduğumuzda vicdan sahibi herkes Andırın’ ın güçlü bir ilçe olduğunu teslim ederler.
Dışarıdan bakıldığın da iyi bir ilçe olursunuz da, beklenen bir ilçe olabilir misiniz? Şimdide buna bakalım. Yani halkın ihtiyaç ve beklentilerini karşılayan, göç vermeyen bir ilçe durumunda mısınız?
Araştırmalar bir ilçenin veya bir yörenin gelişmesi ve kalkınması için bir çok faktörün olmasını ileri sürerler. Bunlar;
- İlçe coğrafi bir bütünlüğe sahip olmalı, merkez (kent) merkezde kurulmalı
- İlçe ona ulaşım yolları üzerinde olmalı
- İlçenin yer üstü varlıkları (toprak,orman,bitki örtüsü v.s.) güçlü olmalı
- İlçenin yer altı zenginlikleri olmalı
- İlçenin coğrafi konumu gelişime elverişli olmalı
- İlçenin yetişmiş insan kapasitesi olmalı. İnsan gücü yüksek olmalı
- Yerleşim kültürüne sahip olmalı
Alın size bir karşılaştırma daha. Torosların ortasında yüzyıla yakın bir ilçe olan Andırın’ a özeleştiri yapabiliriz.
- İlçemizin yer üstü kaynakları akıllıca kullanılmamış, azaltılmıştır.
- Yer altı kaynakları araştırılsa bile hiç el atılmamıştır.
- İlçeyi güneyden kuzeye, doğudan batıya yollar ulaştıran ollar yetersizdir.
- Ekonomik, ticari, sınai, işletmeler kurulamadığından Andırın’ da üretilen kaynaklar dışarıya gidiyor.
- İlçenin yetiştirdiği ürünler, ilçede işlenemediğinden katma değeri yerinde kalmamaktadır.
- Tarım toprakları yetersiz, ormanlar verimsiz hale gelince göç başlamıştır. Halen daha sürmektedir.
- Coğrafi yapı olarak Aşağı Andırın kaynaklarını Çukurova’ya aktarmaktadır.
- Eğitimli, yetişmiş insan gücü cazip sebepler olmadığından geri dönmemektedir.
- Dışarıda oluşan Andırın kökenli sermaye ilçeye yönelmemektedir.
- Kültür, gelenek ve değerlerimiz insan göçü nedeniyle zayıflamaktadır.
- Bağımsız iş ve ticaret yapma kültürü gelişmemektedir.
- İlçenin en güçlü kaynağı olan ormancılık faaliyetleri, kesmek ve satmak şekliyle yürümüş, insanlar işçilikle yetinmiş, neticede kalıcı ekonomik katkısı olmamıştır. (Düzce ve Pozantı gibi)
- Yayla potansiyeli, planlı yaylacılık yapılmadığından doğal kaynakları eritir hale gelmiştir.
- Doğal ürünler, sürdürülebilir anlayıştan uzak, ticari hırsla tüketilmeye çalışılmış, fırsatçılara alet edilmiştir.