Andırınlılar Nerde?

Deneme

Ahmet NARİNOĞLU

ANDIRINLILAR NERDE?

Nereye gitseniz bir Andırınlıya rastlarsınız sözü yabana atılacak bir söz değildir. Buradan hemen iki ifade akımıza gelir. Birincisi, Andırın göç vermektedir. İkincisi, Andırınlılar yurdun değişik yörelerinde bulunmaktadırlar.

Ülkemizde göç olayına baktığımızda gelişmiş kentlere toplu göçler, göç edilen yerlerde öbeklenmeler görülür. Andırında Çukurova bölgesine böyle göç vermektedir. O zaman Türkiye’nin her yerinde Andırınlıların bulunuşunu neyle izah edebiliriz? Hemen memurlukla diyebiliriz.

Andırın’da 1970’li yıllardan itibaren bütün köylerde ilkokulların açılması ile gençlik okumaya yönelince, köylerden boşalmalar başladı. Kısa yoldan hayata atılmayı tercih eden anlayış bir gelenek haline geldi. Öğretmenlik, sağlık memurluğu, polislik ve diğer memurluk meslekleri tercih edildi. Bugün köylerde hane başına ikiden fazla memur çalışıyor görünümü vardır (Çokak, Geben gibi). Memuriyet yolunu seçenler yurdun dört bir yanına dağıldılar. Nereye gitseniz bir Andırınlıya rastlarsınız sözü buradan doğruluk kazanmaktadır.

Bu ifade şekli, Andırınlılar nerede sorusunu karşılasa da Andırınlılar nerede ne iş yapıyorlar sorusuna cevap olamıyor. Öyleyse doğru cevap bulmaya çalışalım. Önce alternatiflerden birini tercih etmeliyiz. Biz Andırınlıların her yerde bulunuşlarıyla mı övüneceğiz, yoksa onların verimli, üretken, uyumlu, başarılı olduklarıyla mı övüneceğiz? Kabulümüz ikincisi ise Andırınlıların bulundukları yerlerdeki konumlarını ve duruşlarını araştırmamız gerekir.

Dışarıdan Andırın imajı “Tirşik” ve “Dırın dırın Andırın, iki dükkan bir fırın” tekerlemesi etrafında ifadelendiriliyor. Andırınlı imajı ise dürüst, çalışkan, güvenilir, zeki, dost, iyiliksever olarak tanımlanıyor. Bu imajın oluşmasında her Andırınlının tek tek emeğinin olduğunu düşünüyorum.  Bu imajı oluşturan nedenleri sıralayalım.

1. Andırının eğitim görmüş insanları yurdumuzun her tarafına dağılmıştır. Eğitimli insan içine girdiği toplumla uyumlu olduğu kadar sosyalda olur. Dışarıdaki Andırınlılar böyle bir profil çiziyorlar.
2. Yurdumuzun her tarafına dağılmış Andırınlılar kişi ve aile yapısı itibari ve toplum değerleri ile uyumlu olduklarından kısa sürede yabancılarla kaynaşıyorlar. Güçlü ve kalıcı dostluklar ile yakınlıklar kuruyorlar.
3. Kentlere dağılan Andırınlılar kentlerin varoş bölgelerinde öbeklenme yerine, kentin her tarafına dağılıyorlar. Bu onların toplumda modernleşme ile sosyal çevrelerlere uyumlu olduklarını gösterir.
4. Andırınının bozulmamış saf ve temiz kültürünü taşıdıklarından dolayı sıcak, sevecen, canlı, sade ve temiz kişilik görüntüsü çiziyorlar. Bu da onları farklı kılıyor.
5. Andırınlılar bulundukları yörede toplum düzenine, nizama, kanunlara ve kurallara saygılı davrandıklarından seçkin duruma geliyorlar. Gerçekten de her yörede suç ve suçluluk oranında Andırınlıların payı çok düşüktür.
6. Kendi aralarında hemşeri dayanışmasına kolayca giriyorlar. Bu da gurbette kültürlerini yaşamalarına, memleketle bağlarının kopmamasına sebep oluyor. Çevrenin takdirini kazanıyorlar.

Hemencecik sıraladığımız tespitler Andırın ve Andırınlı imajını destekliyor.  İmajın kolay kazanılmadığını ama kolayca kaybedilebileceği günümüzde yukarıdaki tespitlerin sürmesi için her Andırınlıya gayret düşmektedir.

Dışarıda yaşayan Andırınlıları üç gurupta toplayabiliriz.

Birinci grup Andırınlılar, bunlar Andırında doğup, büyüyüp, hayatının orta döneminde Andırını terk edenler. Bu grup tamamen Andırın ve Çukurova bölgesi kültürünü taşırlar. Gittikleri yerlere edindikleri alışkanlıklarını ve davranışlarını değiştirmezler. Dolayısı ile dışarıda katı ve tutucu görünürler. Fazla hemşerici olurlar. Memleketlerine sık sık giderler. Özellikle yazı Andırında geçirirler. Bu grupta kuşak çatışması bariz şekilde görülür.

İkinci grup Andırınlılar, bu grup çocukluk dönemini Andırında yaşayıp da daha çok eğitim ve iş sebebi ile Andırını terk eden gruptur. Gençlik ve yetişme çağı gurbette geçtiği için iki farklı kültürü bünyesinde yaşarlar. Andırına gittikleri zaman kültür çatışması yaşadıkları görülür. Bu grubun büyük oranı memleketiyle bağlarını kesmezler. Memleketten kopan veya dışarıda hemşerileri ile diyalogu kesenler gözlenilmektedir. Bu grupta da yaş ilerledikçe, eğitim seviyesi arttıkça zenginleşme oldukça memleketin Andırının kültür ve değerlerini yaşama isteği artar. Bu grup hemşeriler ile bir araya gelme sivil toplum kuruluşları içinde bulunma sosyal yardımlaşma içinde olurlar. Sık sık Andırına giderler. Hemşerilerine yardım etmeyi severler.

Üçüncü Grup Andırınlılar, Bu grup Andırınlıların dışarıda üçüncü kuşağını oluştururlar. Andırında doğmamış ve hayatlarını Andırın’da geçirmemişlerdir. Ailelerinin etkisi ile Andırın’a sahip çıkar, Andırınlıyım derler. Üçüncü kuşak Andırınlı kültür ve değerlerini yaşama açısından tamamen risk altındadır. Eğer aileler çocuklarına sık sık Andırın’a götürmez akrabaları ile tanıştırmaz ve hemşerileri ile buluşturmaz ise memleketten kopma tehlikesi yüksektir. Aslında Anadolu’dan göç etmiş bütün üçüncü kuşak ailelerin yaşadıkları genel sorunları bunlar da yaşar. Memleketle bağları gevşek olduğundan hemşericilik yanları zayıftır. Yabancılarla arkadaş olma,  Andırın dışında tatil yapma alışkınlıları vardır.

Dışarıda bu her üç gruptan da bulunur. Bazen çevre ile olduğu gibi kendi içlerinde de kültür çatışmaları gözlenmektedir. Büyükler yerel kültür ve değerleri öne çıkarırken gençler daha modernist tavır sergilerler. Andırın kökenli sivil toplum kuruluşlarında üçüncü kuşağın Andırına yönelmesi için yoğun tartışmalar yapılmaktadır. Gençler sosyal ve kültürel etkinliklere çekilmektedir.

Andırınlıların kültür ve değerlerini yaşamada, imajını taşımada önemli bir grupta bayan kesimidir. İki türlü iki durum karşımıza çıkmaktadır. Andırın kökenli bayanlarla yapılan evlilikler birde yabancı kökenlilerle yapılan evlilikler. Andırın kökenli eşlerin oluşturduğu ailelerde kültür çatışması görülmez ancak modernleşme çatışmasına rastlanır. Bu ailelerde çocukları Andırına yöneltme isteği ve baskısı fazladır. Andırın dışı bayanlarla oluşturulan ailelerde başlangıçta kültür ve değer çatışması görülse de insanımızın yapısı gereği kolayca uyum sağlanır. Bu ailelerde üçüncü kuşak dediğimiz gençler, anne ve baba memleketlerinin ayrı olmasından dolayı parçalanma görüntüsü verirler. Andırınla bağları gevşektir. Aile reisinin liderliği sayesinde memleket yakınlığı kurulur.

Bilişim ve iletişim dünyasında yerel kültür ve değerler kolayca işlenilmektedir. Andırınlılarda pek çok site sanal alanlarda pek çok site açarak, sanal alanlarda yer alarak Andırını işlemektedirler. Böylesi çalışmalar onları Andırın üzerinde araştırma ve incelemeye sevk etmekte Andırını gezip görme isteği sağlamaktadır. Bilişim çağının güzellikleri yanında memleketten tamamen kopma gibi tehlikeler de bulunmaktadır. Andırın insanı bilişimi iyi kullanarak memleketinin kültür ve değerlerini ailesinde yaşayarak, memleketle bağını koparmayarak, hemşeriler ile dayanışma içinde bulunarak yukarıda sıraladığımız özelliklerini koruyarak ayakta kalacaktır. Bu suretle Andırın imajını da korumuş olacaktır.