Çukurova Benim

Deneme

Ahmet Narinoğlu

ÇUKUROVA BENİM

Derler ki, İnsanoğlu kolay yiyecek bulup ta boş zamanı olunca düşünmeye başlamış. Yani, nimet bol olunca tefekkür ortaya çıkmış. Böylesi bir yer Çukurova imiş.

Çukurova, Çukurova olalı beri diye başlar Çukurova’yı methedenler. Bunun anlamı Çukurova’nın eşi ve benzeri yoktur demektir.

Çukurova’da yaşayanlar böyle bir kanaati taşırlar. Gerçektende Çukurova coğrafyası dünyanın küçültülmüş halidir.

Canlılığıyla

Güzelliğiyle

Eşsizliğiyle

Toprağıyla

Suyuyla

Bereketiyle

Çukurova coğrafyası, yaşayan insanoğlunun göz koyduğu yerler olmuş. Çatışma buradan çıkarmış. Tarih de Çukurova üzerine nice savaşlar yapılmış. Ne canlar yakılmış. Güzellikler, ağıtlar birbirine karışmış bir Çukurova destanı olmuş.

• İnsanoğlunun çok kafa yorduğu, çok istediği uğruna savaşlar ve barışlar yaptığı Çukurova
• Neredeyse ölümsüzlüğün ilacını(otunu) bulunduğu yer Çukurova.
• İnsanoğlunun tabiata ilk defa hükmederek aşılmaz Seyhan’a köprü kurarak geçtiği yer Çukurova.
• İnsanoğlu ile tabiatın en güçlü yaratıklarının amansız savaşları olanlara dair söylenen hikâyeler, masallar diyarı Çukurova.
• Nazlı gelin, yağız delikanlı gibi Toroslar’dan eşli ovaya inen bereketli topraklara bereket katan ırmakları kıvrım kıvrım Akdeniz e ulaştıran Çukurova.
• Dört mevsim dört yöne vızır vızır yol veren Çukurova.
• Bereketli topraklarıyla ülkesini doyuran Çukurova,
• Adana, Mersin, Tarsus, Ceyhan, Hatay, Osmaniye, Kahramanmaraş ve eş değerdeki öteki kentlerin serpildiği yer Çukurova
• Kentlerin birbirine ulaşarak metropol olduğu yer Çukurova
• Ülkemizin her yönden doğuya güneye açılan kapısı. Çukurova
• Orta doğunun başladığı yer Çukurova

Bu Bereketli toprakların üzerinde sabırlı, hoşgörülü, iyimser, cana yakın, bereketli insanlar yaşamış durmuş.

Çukurova birleşik kab üzerine kurulu. Deniz, ova, toroslar, ırmaklar, sulak, alanlar, iklim, birleşik kap olmuşlardır. Çukurova insan vücuduna benzer. Birinde yanlış diğerini etkiler. Birinde doğru ötekine yarar.

Üzerinde canlılarda ona uymuş. Yazın sıcak ve kurak. Kışın ılık ve yağışlı. Yazın göç. Kışın göç. Çukurova’nın işi göç üzerine kurulu.

Mevsimler göçü

İnsanlar göçü (Yörükler, konargöçerler, aydınlılar, yaylacılar)

Canlılar göçü

Hayvanlar göçü

Kurtlar, kuşlar göçü

Nebat göçü

Göç kültürünün temeli olmuş. Dağlarda, yaylalarda, ovalarda hayat iç içe geçmiş. Aşıklar çıkmış. Çalmış söylemişler. Ninniler ağıtlar yakılmış. Güzellemeler, tekerlemeler söylenmiş.

Güçlü ve zengin sözlü edebiyat gücünü Çukurova’nın göç kültüründen alır. O kültürü yaşayan insanlardan, toplumlardan. Şairler, yazar-çizerler zenginliği işler. Çukurova’yı düz yazı ile de anlatsanız şiirsel olur. Bu coğrafya adları bilinen, bilinmeyen nice şairlere ilham vermiştir. Karacaoğlan Dadaloğlu gibi.

Biz kalktık, yetiştik. Her köyde, obada, aşıklar ve şairler vardı. Kelimeler yerine mısralar dökülürdü dillerinden.

Çukurova’yı anlayabilmek için oraya gidilmeli. Ovanın coğrafyası, insanı, kültürüyle tanışılmalı.

Çukurova’nın yarınını bu günden görmek bugünden müdahale etmek doğru teşhislerle mümkündür.

Sanıldığının aksine Çukurova da rekabet değil iş birliği ve paylaşma vardır. İtiraf edilmeli ki, çekişmeler varsa önce bunu körükleyenler faydalanıyor. Çekişme aynı hamurdan, aynı kültürden olan halkın zararına çalışır. Çukurova’da tatlı rekabet hep olmalı zaten.

Çukurova dünde çok kültürlüğe ev sahipliği yapardı. Dünde çok kültürlerin göç yoluydu. Bu gün de çok kültürlerin buluştuğu bölge. Artık illerin değil bölgelerin yaz kış yaşadığı yer.

Çukurova da beraberinde insan yapısı da değişiyor. Kentler görüntüde değişiyor. Toprak yapısı değişiyor. Mülkiyet değişiyor. Ürün deseni değişiyor. Beraberinde ova değişiyor.

Şimdi Çukurova’nın yeni konukları AB ve dış dünya. Yurtiçinden yurtdışına kolay ulaşan Çukurova ekonomi, sosyal, kültür ve turizmin buluşmasına gebe.

Gün Çukurova’yı yeniden tanımlama günü. Dinamik, yenilenen, değişen ve gelişen Çukurova’nın hakkettiği yeni yerinde tutunabilmesi için, onu destekleyecek zihni, ilmi, tecrübi çalışmalara ihtiyaç var. Çukurova önce kafalarda yerini bulmalı. Buna ihtiyaç var. Ondan dolayı Çukurova üzerine kafa yorulmalı.

Adana oldum olası Çukurova’nın beyni, kalbidir. Çukurova Adana aynıdır. Yeni Çukurova’da da zamanın getirdiği avantajlar ne olursa olsun merkez yinede Adana’dır. Kültür, tabiat, coğrafya, politika, yönetim öyle diyor.  Adana’yı mahreç alarak, çıkış noktası kabul ederek bölgeye kafa yorulmalı

Bizlerse o topraklarda doğduk, büyüdük, yaşadık. Çukurova’ya hayran oluşumuz bundandır.