Andırın’ı ve Andırınlıyı En İyi Anlatan Şair Merhum Ali Bakırcıoğlu

Portre

Celil ÇINKIR

ANDIRIN’I VE ANDIRINLIYI EN İYİ ANLATAN ŞAİR MERHUM ALİ BAKIRCIOĞLU

Sizlere dergimizin bu sayısında 13 Ocak 2017 tarihinde 91 yaşında iken vefat eden benim tabirimle Andırın şiirlerinin en önemli köşe taşı merhum Ali Bakırcıoğlu üstadımızı tanıtmaya çalışacağım.

Ansiklopedik olarak biyografisini şöyle özetleyebiliriz: Ali Bakırcıoğlu. 1926 yılında Kahramanmaraş’ınHartlapMahallesi’nde doğdu.İlkokuldan sonra tahsil yapamadı.1954 yılında bir yıllık Orman Muhafaza Okulu’nu bitirip Kahramanmaraş Orman İşletme Müdürlüğü’nde göreve başladı. 1964 yılında Kâtip Mutemet kadrosuna geçerek koruma hizmetinden ayrıldı. 1974 – 1982 yılları arasında Andırın Orman İşletme Müdürlüğü’nde görev yaptı ve buradan emekli oldu.Emekli olduktan sonra 1999 yılı sonuna kadar Andırın’da esnaflık yaptı. Okumaya ve şiir yazmaya çok  hevesli idi.1970 yılında yayımlanmış bir şiir kitabı vardır. Bunun yanında yazdığı şiirler Edik, Edem, Uzun Oluk, Tek Madalyalı şehir Kahramanmaraş,Tirşik Dergisi, Andırın Postası, Kahraman Kent ve daha birçok mahalli gazetelerde yayımlanmıştır.  7 çocuk, 45 torun sahibidir. Kendisi aslen Andırınlı olmasa da,bir Andırınlı kadar Andırınlı olduğunu hep söylemiş ve Andırın’ave Andırınlı’ya dair yazmış olduğu şiirlerle de bunu bizlerehissettirmiştir.

Ali BAKIRCIOĞLU’nun doğduğu yıllarda,rençberlikle geçinen aileler çocuklarının kendilerine yardım etmelerini istediklerinden okumalarına asla sıcak bakmazlardı. Şairimiz buna rağmen okuma azmiyle ilkokulu bitirdi.Daha ilkokul mezunu bir çocuk iken HaruniyeÖğretmen Okulu’na öğrenci alınacağını duyan şairimiz ailesinden habersiz olarak yaklaşık 30 km. lik yolu yürüyerek Kahramanmaraş merkezinde şimdiki İl Jandarma Komutanlığı’nın bulunduğu yerdeki Maarif Müdürlüğü’ne vardı. Maarif Müdürü’ne ben HaruniyeÖğretmen Okulu’na kaydolmak istiyorum dediğinde, Müdür hay hay seni hemen kaydedelim nüfus hüviyet cüzdanını ver bakalım der. Fakat onun nüfus cüzdanı yoktu. Nasıl alması gerektiğini sordu müdüre.Müdürde babasının ve köy muhtarının birlikte şehre gelmesi gerektiğini, vs. anlattı. O devirde bu imkânsız bir şeydi kendisi için. Çünkü kendisi bile kaçak gelmişti şehre. Büyük bir hayal kırıklığı içerisinde köyüne geri döndü.Bu arada köyünde rençber babasına yardım ederken bulabildiği kalem ve kâğıtla şiirler yazıyordu. Daha sonra bunları yırtıyordu. O zamanlar şiir yazanlara âşık deniliyordu. Şiir yazanlara, yani âşıklara o zaman pek iyi gözle bakılmıyordu halk içinde. Ziraâşıklar, işsiz, güçsüz, tembel, insanlar olarak algılanıyordu.

Askerliğini yaptığı sırada karakol komutanı olarak görevlendirildi.Bu sırada ufkunu daha da geliştirdi. Köyden gelmiş birisi için burada okuma yazma imkânı daha fazlaydı.Askerden döndükten sonra köydeki zor yaşam şartlarından dolayı köyün diğer gençleri gibi oda şelekciliğe yani kaçakçılığa gitmeye devam etti.Şelekçiliği biraz açarsak (şelek;sırtta taşınan yük demek) o zamanlar sermayesi olanlar kendi adına, sermayesi olmayanlarsa kiracı olarak Suriye’den kaçak denilen erkek ceketleri, bayan kumaşları vs. getirip satarlardı. Bunun için oldukça güçlü, kuvvetli olmak lazımdı. Bu şeleklerin her biri 18-19 kilo gelirdi. Hartlap’tan çıkarlar,Gâvur Dağları’nı aşarlar, mayınlı alanlardan geçerek Suriye’ye ulaşırlardı. Burada birkaç gün kalınarak oradaki aracılardan siparişler alınır, tekrardan yola çıkılırdı.Onları dönüş yolunda bekleyen tehlikelere baktığımızda, önce mayınlı alanlar,ondan sonra jandarma, daha sonra sınırın bu tarafındaki köylülerin kurduğu eli mavzerli çeteler başı çekmekteydi. Özellikle eli mavzerli çeteler,şelekçilerin şeleklerine, bir türlü öldürme, yaralama yada taciz ateşiyle sırtından attırarak el koyarlardı.  Memuriyet hayatına başlayıncaya kadar şelekçilik hayatına ölümü göze alarak mecburen devam etti.

Vefatından birkaç gün önce kaleme aldığı “Doksan Yıllık Ömür” isimli şiiri hayatını ne de güzel özetliyor aslında

DOKSAN YILLIK ÖMÜR

Doksan bire girdi bu sene yaşım

Rahat yaşadığım günler az oldu

Hiç huzur bulmadı çilekeş başım

Baharı tatmadan, hemen güz oldu

Yedi çocuğum var, kırk beş torunum

Hiç eksik olmadı bir gün sorunum

Hep mutlu sanıldım, dıştan görünüm

Her gün arttı çilem, yüzde yüz oldu

Dün bebektim, ben ne zaman büyüdüm

Emeklerken tuttum, kalktım, yürüdüm

Bunca yılı ne de çabuk sürüdüm

Yıllar aydan, aylar günden tez oldu

Daha dün dünyaya gelmiş gibiyim

Henüz uykulara dalmış gibiyim

Rüyayı yarıda bölmüş gibiyim

Bitti koca ömür, birden toz oldu

Bazen yokuş çıktım, bazen de iniş

İsterim ki olsun mezarım geniş

Allah kısmet etsin imanla dönüş

Umarım yollarım, belki düz oldu

Hatasız kul olmaz, hata da ettim

Allah kısmet etti hacca da gittim

Çıktım Arafat’a bin tövbe ettim

Makamı İbrahim, bana haz oldu

Hayat mücadele, savaş ve barış

Keşke olsa idi her zaman barış

Zorluklarla geçti doksana varış

Bana görev, koca ömrü yaz oldu

Bir ömür boyunca koşturdum durdum

Muhasebe ettim, nefsime sordum

Nefsimin sesine şu notu verdim

Kötü notlar, iyisinden az oldu

Torunumun torunu, onu da gördüm

Dedeler dedesi nasipmiş oldum

Şükrettim Allah’a secdeye durdum

Bu da bana daha ayrı haz oldu

Geçti Bakırc’oğlu, koca bir ömür

Altın zannettiğim kötü pik demir

Bu dünya çirkefli, kirli bir çamur

Doğruyu söylesem, kötü söz oldu

Şairimiz hayatının evrelerini şiirlerle kayıt altına alarak işimizi bir noktada kolaylaştırmış aslında. Bakalım okul öncesi hayatını dizelere nasıl aktarmış hep birlikte “Yedi Yaşıma Kadar” isimli şiirine bir göz atalım.

YEDİ YAŞIMA KADAR

İki bin metrede karın üstünde

Hep yalın ayağımla gezmişim ben

Yaz boyu taş, kaya, yerin üstünde

Dikenlere basarak, ezmişim ben

Yaşım yedi, ayakkabım olmadı

Dağ başında babam gidip almadı

Benceğiz de hiç ihtiyaç duymadı

Bunları hafızama, yazmışım ben

Sakın deli demen siz bu fakire

Vücudum dönüşmüş çelik bakıra

Kar suyu göl olmuş koca çukura

İşte o buzlu suda, yüzmüşüm ben

Büyüğüm, küçüğüm üçlü olurduk

Yazın oynayacak çok şey bulurduk

Kış günleri evde hapis kalırdık

Hep kardan adam, yapıp bozmuşum ben

Dağ başında hiç komşumuz yok idi

Konutumuz ıssız yerde tek idi

Vahşi hayvan, kurt sesleri çok idi

Orada yalnızlıktan, bezmişim ben

Yavaş gitmez, iniş-yokuş, koşardım

Koşmaktan zevk alır, hem de coşardım

Bazen olur, taş üstüne düşerdim

Yaralarımı sarıp, çözmüşüm ben

Yüzlerce çıkardım ağaç başına

Bazen de düşerdim taşın başına

Ben de geldim ama yedi yaşına

Epeyce de annemi, üzmüşüm ben

Şiirden de anladığımız gibi şairimiz yedi yaşına kadar Yavşan Dağı’nın bir kolu olan iki bin metre yüksekliğindeki Yakup denilen bir yerde doğar ve büyür. Orman içinde büyümenin nedenlerini, orada niçin 23 yaşına kadar yalnız yaşamak zorunda kaldığını“Yirmi Üç Yaşıma Kadar” isimli şiirinde uzunca anlatmıştır.

YİRMİ ÜÇ YAŞIMA KADAR

Annem öldü, sevgi, şefkat görmedim

Yıllarca gözyaşım, sildiğim oldu

Çocukken çalıştım, hiç boş durmadım

Böyle yaşamaktan, yıldığım oldu

Bütün hayallerim okumak idi

Babam gönderemem, okutmam dedi

“Okuyan oluyor birer zibidi”

Deyince isyankâr, olduğum oldu

Ergenlik çağında sevginin s’ sin

Hiç asla duymadım aferinin a’ sın

Bir defa tatmadım takdirin t’sin

Kahrımdan saçımı, yolduğum oldu

Ben on beş yaşında, çerçilik ettim

Tüm Çukurova’nın köyüne gittim

Yüzlerce evlerde misafir yattım

Bazen de dışarda, kaldığım oldu

Yolları çok çamur, batak olurdu

Hayvan batar, çöker, yatar kalırdı

Çamurdan çıkarmak zaman alırdı

Benim de çamura, daldığım oldu

Yaş yirmi oldu, Suriye’ye gittik

Sırtımda kaçak mal, hamballık ettik

Kurşuna tutulduk, her şeyi attık

Elim bomboş, eve geldiğim oldu

Bir defa değildi, onlarca oldu

Hatta birkaç kişi bu yolda öldü

Ben kaçtım kurtuldum, mal orda kaldı

Kendim taştan taşa, çaldığım oldu

Bir zaman bu işe ben devam ettim

Askerden gelince yine de gittim

Bu kötü pis işten usandım, bıktım

Tiksindim vallahi, yıldığım oldu

Sırtımda yük ile son sürat kaçtım

Enerji sarf ettim, terleri saçtım

Buzları kırarak soğuk su içtim

Böylece zatürre, olduğum oldu

Eve hasta geldim, aylarca yattım

Ateş kırk bir olmuş, terlere battım

Burdan rızkım kes diye dualar ettim

Memurluk yolunu, bulduğum oldu

Askerlikten döndüğünde artıkyaşı yirmi üçü bulmuş ve hayat şartları onu rençberlikten ziyade çerçilik yapmaya zorlamış, Suriye’ye giderek sırtında kaçak mal taşımaya devam etmiş yani yöresel tabirle şelekçilik yapmıştır.1974 yılı Ağustos ayında Andırın Orman İşletme Müdürlüğü’ne atandığında 48 yaşındaydı. Günde bir defa her sabah karşılıklı olarak hem Andırın’dan Kahramanmaraş’a hem de Kahramanmaraş’tan Andırın’a otobüs kalkar ve akşam dönerdi. Seksen kilometrelik mesafe, yolun kötü ve güzergâhta inen binen yolcuların fazla olmasından dolayı,Andırın-Maraş arası yol yaklaşık dört buçuk saatte alınabiliyordu. Otobüsün bagajına koyun, keçi gibi hayvanlar da alınıyordu. Bagaj dolduğunda arabanın içine alındığı da oluyordu. Andırın PTT’sinde yalnızca 200 abonelik bir telefon santrali vardı. Sonradan Andırın’a ne kadar varlıklı insanlar gelse de, 201. aboneliği alamazlardı. Bu durum onlarca yıl böyle devam etti.Şairimiz Andırın’ınböylesine kendi kaderine terk edilmişlik halini aşağıdaki şiirle dile getirir. Bu şiirini de, 1985 yılında yayın hayatına başlayan Andırın PostasıGazetesi’nde de yayımlatır.

ANDIRIN

Coğrafi yerin mi, yoksa kader mi?

Niçin gelişmiyor, elin Andırın?

Çıkmaz sokak mısın, yolun gider mi?

Neden sorulmuyor, halin Andırın?

İl merkezi tam dört saat sürüyor

Bir araba, bir senede çürüyor

Vekil beyler gelip bunu görüyor

Neden asfalt olmaz, yolun Andırın?

Nüfusunuz altı bini bulmuyor

İşsizlikten göç edenler gelmiyor

Devlet baba bir fabrika kurmuyor

Yıldan daha kötü, yılın Andırın

Civar ilçelerde birkaç bin kadar

Çok ilçede otomatik santral var

Bizdeki telefon iki yüz kadar

Evlere ulaşmaz, telin Andırın

Sahibin mi yoktur, bahtın mı kara?

Hastane olmayan tek ilçe bura

Madem vatandaşsın hakkını ara

İstemeyi bilsin, dilin Andırın

Bütün sebze hep dışardan geliyor

Bir haftalık bizde taze oluyor

Yarısı uluk, yarısı da çürüyor

Karamsarsın demen, gelin Andırın

Yegâne nimetin, ormanın pek bol

Bu yüzden yapılmış, köylere bir yol

Kıymetini bilip, ona sahip ol

Tek varlığın orman, malın Andırın

Devletimiz bize önder olsalar

Varlıklıya hisse, senet verseler

İlçemize bir fabrika kursalar

İşlense odunun, dalın Andırın

İki mevsimin var, kışın ile yaz

İlkbahar hiç olmaz, sonbaharın az

Bakırc’oğlu, gerçek budur sen de yaz

Açılmaz baharda, gülün Andırın

Aralık 1974

Şairimiz 1974 yılı Ağustos ayında Andırın’a tayini çıktığında, Andırın’da Orman İşletme Müdürlüğü’nün avukatı bulunmadığından bir buçuk yıl kadar orman davalarının dava takipçisi olarak duruşmalara girer, keşiflere gider ve dava vekilliği görevini yapar. 1976 yılının nisan ayı içerisinde asli görevi olan orman şefliği kâtip ve mutemetliğine döner veAkifiye Bölge Şefliği’nde görev alır.

1974 yılında karamsar bir ruh haliyleAndırın’ın mahrumiyetini dile getiren şairimiz bundan tam 29 yıl sonra 2003 yılında iyimser bir ruh haliyleAndırın’ın bütün güzelliklerini dile getirir. Andırın isimli bu şiirinin bir de hoş bir anısı vardır şairimizde. Şöyle ki; daha önceden Akifiye Bölge Şefliği’nde görev yapan muhafaza memurları, kesim memurları ve orman bölge şefi, Çokak Köyü civarında mayıs ayının güzel bir bahar gününde Borazan Ali Gürbüz’ün Çam Pınarı denilen yerde, çeşme başında, şairimizebir hoş geldin ziyafeti verirler.Oradaki arkadaşlardan kimileri keçi keser ve yüzer, kimileri ateş yakar, kimileri mangal yakar. Osman Kıvrak saz çalar, türkü söyler, kimileri de oynar. Neşeli bir gün geçirilirkenikindiye yakın aniden yağmur bastırır ve eğlenceleri yarıda kalır. Kısaca orada ondan başka herkes bir görev alır. Şairimiz de buna karşılık ben de görevimi yarın yapacağım der ve o gece aşağıdaki “Andırın” isimli şiiri yazarak eğlenceyi tertip edenlere ve katılanlara birer nüsha olarak verir.

Şairimizin “Andırın” isimli aşağıdaki şiiri2003 yılında Andırın Posta Gazetesi’nde ve TirşikDergisi’nin Kasım 2007 sayısında da yayımlanır.

ANDIRIN

Altın olsun derim toprağın taşın

Dünyalar durdukça dursun Andırın

Helaldir kazancın, ekmeğin aşın

Ne muradı varsa, ersin Andırın

Çok yerde yayla var, orman bulunmaz

Kekiği, reyhası, defnesi olmaz

Güzelim demekle, güzel olunmaz

Güzelsin eşin yok, birsin Andırın

O Kışla Bahçesi, güzel ve serin

Çınar Geçidi’nin, eşi yok derim

Yüzlerce pınarın, piknik yerlerin

Güzelsin, canansın, yarsın Andırın

Kirazlı, fındıklı iki derede

Keçi kestik, piknik yaptık burada

Söylen var mı, bir benzeri nerede?

Şirinsin, sihirsin, sırsın Andırın

Altınboğa güzel bir yaylak yeri

Akifiyeordan kalmaz ki geri

Çokak, Kırksu, Halbur ve diğerleri

Görmeyenler varsa, görsün Andırın

Çığşar’ın ünlüdür kirazı, balı

Balk’ın dağlarında, bol yaban gülü

Tarihi göç yolu, Meyremçil Beli

Şüphesi olanlar, sorsun Andırın

Meyremçil’de yaylaların yaylası

İnsanda dert koymaz, serin havası

Kayranlı’da olur, şahin yuvası

Adın tarihlere, girsin Andırın

Tırıl, Akçadağ’da gel piknik yapak

Geben’in yaylası, Kenger’de yatak

Yaban kirazına kuşburnu katak

Vücut zinde olsun, varsın Andırın

Şifalı ot dolu, dağı, taşları

Ormanda ötüşür, bin bir kuşları

Tarihi kilimde gör nakışları

Hele bir ıstarı, kursun Andırın

Bakırc’oğlu, yine eksik bu yazı

İnsanları güzel, gelini, kızı

En mümbit arazi, Andırın düzü

Bir yılda dört mahsul, dersin Andırın

Andırın’da24 Nisan 1984 tarihinde Andırın Postası adıyla bir gazete yayınlanmaya başlar. 1 Mayıs 1984 tarihli 2. Sayısında şairimizin “Andırın Postası’na”isimli şiiri yayımlanır.

ANDIRIN POSTASI’NA

Andırın’a bir matbaa açıldı

İlçeye, millete hayırlı ola

Bir gazete yayınına geçildi

Dilerim gerçekçi, tarafsız kala

Mutlak ihtiyaçtı, zaruri idi

Basit bir ilan, kartvizit gibi

En yakın gidilen Kadirli idi

Yaptırmak için de, düşerdik yola

Böyle bir atılım görsün ki destek

Takılıp kalmasın, olmasın köstek

Topluma yararlı kutsal bir meslek

Umarım çevreden, ilgiler bula

Hissiyatın bir esiri olmadan

Bir çevrenin tesirinde kalmadan

Dürüstlükle dava versin yılmadan

Fikre sokulmasın, aman ha hile

Gerçek basın, bir milleti eğitir

Bir toplumun her derdine seğirtir

Sivri ucu yontar, biçer öğütür

Dert ile çareyi, getirir dile

Mehmet Ali Zengin, kutlarım seni

Sosyal eksiklikti, giderdin bunu

İnşallah daha da gelişir sonu

Yeter Bakırc’oğlu, şimdilik hele

28 Nisan 1984

Andırın Postası gazetesi haftalık olarak aralıksız bir şekilde yayın hayatına devam eder. İlk günlerde gazetenin 2. ve 3. sayfaları bölge şair ve ozanlarına ayrılmıştır. Özellikle Mehmet Ali Zengin 3 Eylül1998’de vefat edinceye kadar gazetenin şiire verdiği destek her türlü övgünün üzerindedir. Bu dönem içerisinde takriben 1000’e yakın bölge insanının şiirleri gazetenin okurlarıyla buluşturulmuştur. Özellikle şairlerin, ozanların çok hararetli bir şekilde atışmalarına sahne olmaktadır gazetenin kültür sayfası olarak ayrılan bölümleri. Bazı şairler seviyeli bir üslup kullanırken, bazıları ise küfür ve sövgü içeren şiirler yazıp gazeteye yolluyorlardı. Gazete yönetimi, şairleri gücendirmemek için her tür şiiri olduğu gibi yayınlıyordu. Şairimiz aşağıdaki şiiri yazar ve şifahi olarak merhum Mehmet Ali Zengin ile konuyu görüşür. Bu şiirden sonra hakaret içeren atışmalar son bulur.

SAYIN OZANLAR

Size sesleniyorum, sayın ozanlar

İncitip kalpleri, kırıcı olman

Elde kalem, dilde küfür yazanlar

Sevici olunuz, yerici olman

Uzatın her yana o dost elleri

İyiye kullanın güzel dilleri

İncitmek reva mı, hiçten kulları?

Kalemle kalplere, vurucu olman

Kalp kırmak çok kolay, yapması pek zor

Kem sözler insanı bir gün dostsuz kor

Söylemeden düşün, biraz orda dur

Siz suyu yokuşa, sürücü olman

Küfür yazmaktansa, yazmayın gitsin

Sövmek sanat ise, o sanat batsın

Caiz mi, dost dosta hakaret etsin?

Okuru bıktırıp, yorucu olman

Saldırgan sevilmez iyi biliniz

İtibar kaybeder emin olunuz

Her insanın iyi yanın alınız

Kötü tarafını, sorucu olman

Eşek, köpek, domuz bu şiir neci

Dil yarası billah zehirden acı

Güzel sanat benim başımın tacı

Çirkini sergide, serici olman

Bakırc’oğlu’n, sözün geçersiz görme

Sayın Ali Zengin, ilgisiz durma

Küfürlere gazetende yer verme

Muzır şiirleri, verici olman

Andırın Postası Gazetesi ve İkindi Yazıları Dergisi’nin kurucusu Mehmet Ali ZENGİN 3 Eylül 1998 tarihinde bir Cuma Gecesi Andırın Merkez Camii’nde yatsı namazını imamla birlikte kılar, duasını yaparken kalp krizi sonucu camide vefat eder. Ansızın gelen bu ölüm olayı tüm Andırın halkını çok büyük bir üzüntüye boğar.Bu ölüm olayından şairimiz de derinden etkilenir ve aşağıdaki şiiri kalem alır. Bu vesileyle ben de Mehmet Ali Zengin’e bir kez daha Allah’tan rahmet diliyor ve ruhu şâd olsun diyorum.

RAHMETLİ MEHMET ALİ ZENGİN’E

Şu Andırın bir evladın kaybetti

Sanmıyorum eşi, ender bulunur

Beklenmedik anda ansızın gitti

Yürekleri yaktı, saçlar yolunur

Adım adım büyüyordu irfanı

Sevmemek mümkün mü, tanırsan onu

İmanlı, inançlı dünü, bugünü

Adı ölmez, uzun zaman anılır

Gazeteci idi, tepki çekmedi

Dümdüz gitti asla zikzak yapmadı

Kibardı, nazikti gönül yıkmadı

Böyle insan, ancak örnek alınır

Bir cuma gecesi camiye varmış

Namazı imamla birlikte kılmış

Ölüm meleği de oraya gelmiş

Böyle ölüm, elbet hayra yorulur

Yaşı gençti ama çok çok olgundu

Kültür dağarcığı epey dolgundu

Halka hizmet etti, hayli yorgundu

Böylesine, cennetmekân denilir

Hatasız kul olmaz, yapmadı hata

Şok oldu Andırın beriden öte

Ezel ile Yusuf yerini tuta

Doktor hanımına, saygı sunulur

Andırın halkına büyük bir acı

Böyle insan, hepimize baş tacı

Annesi, babası, kardeşler, bacı

Bizden ancak, sabır tavsiye olunur

Bakırc’oğlu, asla övgü yapmadım

Azını söyledim, fazla gitmedim

Birçok meziyetin tasvir etmedim

İyinin kıymeti, sonra bilinir

Şairimizin Andırın insanının çeşitli konularda özelliklerini anlatan “Bizim Köylerde” isimli şiirini sizlerle paylaşmadan edemeyeceğim.

BİZİM KÖYLERDE

Bizde hasta olan gider hocaya

Su efsunlatırlar karı-bacıya

Soğan iyi gelir derler sancıya

Böyledir âdeti bizim köylerin

Hakikat acı itiraf eylerim

Saralı olanlar MullaMehmed’e

Egzamalı olan HökmelMahmud’a

En tesirli ocak Seydihanlı’da

Toprak efsunlanır, yılan sokana

Boğaz çektirilir, köstü tutana

Kocası ölüp kaynına varanın

Saçın sürsen üzerine yaranın

İyi olurmuş görün ilmin buranın

İki evlinin süpürgesin çalarsan

Kış çabuk geçermiş, onu yakarsan

Çocuğu olmayan, ocağa gider

Veremli olanlar, perhizler eder

Mide ülserlisi, içmeye gider

Kanı durdurmaya, eşek dışkısı

Kan aldırır bizde, hastaysa kişi

Kömür saydırırlar, nazar değene

Kuz toprağın sarı inek yağına

Karıştırıp yaraların çoğuna

Merhem yapar bizde akıllı kişi

Mide ülserine somak eşkisi

Hasta bebeklere kırk basık derler

Çocuk ishalliyse süt oku onlar

Tezekle tartarsan geçermiş bunlar

Bebek sancılıysa kekik içirir

Kovuk çınar deliğinden geçirir

Gün doğmadan yedi tane pınardan

Birer tas su alıp bütün bunlardan

Yaprak toplayıp ziyaret çınardan

Kaynatıp ta banyo yaptırırsan eğer

Çocuk hastalığı geçermiş meğer

Sarılıktan eğer sözü açarsan

Yukardan işeyip alttan içersen

Dudak altı örk etini kesersen

Sarılıktan eser kalmaz biliniz

Ne marifet bizde gelip görünüz

Tifoluysan, ateş gibi yanarsan

Bir urgana dokuz düğüm çalarsan

Üç Çarşamba bileğine bağlarsan

Ölmez isen dirilirsin, korkmayın

Başka yoldan şifa yoktur, bakmayın

Ateş fazla ise yorgan üst üste

Açmazlar üstünü kalbi de dursa

Sulu gıda yasak, hasta herkese

Doktordan hastaya fayda olmazmış

On günlük ömrü dokuzda almazmış

Bakın ne buyurur, karı ablası

Karın ağrısına, meşe üpresi

Doğuran kadına, keçi güpresi

Eleyerek yatağına koyarlar

Çabuk dirilmeye birebir derler

İnek süt vermezse, bir nazar yazdır

Atın hasta ise mezarlık gezdir

Bakırcıoğlu dahası var bu azdır

Benim tenkitleri duyarsa köyler

Çok inceleme kırılırsın sen derler

Merhum Ali Bakırcıoğlu’nun aşağıdaki “Bilmeniz Gerek” isimli şiiri yazmasına vesile olan, daha sonraları Andırın’ın kalemi en güçlü şairleri arasında yer alacak olan ve bir çok şiirleri de bestelenerek türkü haline getirilen Âşık Vebali mahlaslı şairimiz Tahsin SEDEFOĞLU’nu da bu sayımıza misafir eyledik ve Ali BAKIRCIOĞLU ile yaşadıkları bir olayın arka perdesini birinci ağızdan naklederek sizlerle paylaşmak istedik. Ben burada yaptığım araştırmalarıma dayalıolarak samimiyetle bir olayı dile getirmek istiyorum. Aşık Vebali Karacaoğlan’ın 7 yıl yaşadığı Haçağaç’da doğmuş ve orada büyümüştür. Genetik olarak Karacaoğlan’ın soyundan geldiğine hiç şüphe etmediğim Tahsin SEDEFOĞLU’nun kaleminin olgunlaşmasında ve rengini bulmasında merhum Ali BAKIRCIOĞLU’nun katkısı çok fazladır.Tirşik Dergisi’nin İmtiyaz sahibi Sn. Ahmet Narinoğlu, ebediyete intikal eden Ali BAKIRCIOĞLU ağabeyimiz için bir makale hazırlamamı söylediğinde memnuniyetle kabul ettim ve ben de bölge kültürümüz ile ilgili yaptığım çalışmalardan dolayı BAKIRCIOĞLU ve Aşık Vebali arasında muhabbeti bildiğimden ve onu en iyi tanıyan kişilerden birisi olduğuna inandığımdan dolayı, Andırın Postası Gazetesi’nin sayfalarına taşınarak yaşanan şiir atışmasını ve Ali BAKIRCIOĞLU amcamızı anlatmasını Aşık Vebali’den rica ettim. Sağ olsunlar beni kırmadılar ve tam metnini aşağıya aldığım yazıyı hazırlayıp yolladılar.

AŞIK VEBALİ MAHLASLI TAHSİN SEDEFOĞLU’NUN KALEMİNDEN ALİ SEMERCİOĞLU ve MALUM ATIŞMA OLAYI

Değerli okuyucularımız, merhum şair Ali BAKIRCOĞLU ile aramızda geçen bir olayıpaylaşmak istiyorum sizlerle.  1985-86’lı yıllar. Yani benim şiir yazmaya başladığım ve en hevesli olduğum dönem. Ben Andırınlı’yım ama Kadirli’de ikamet ettiğim içinkendilerini hiç tanımıyordum o zamanlar. Yazdığım şiirleri ise Kadirli’de Serhat Gazetesi, Andırın’daise Andırın Postası Gazetesi’nde yayınlatıyordum. Lakin gazetenin sahipleri ile detanışık değildim.Şiirleri ben mektup ile gönderiyordum, onlarda yayınlıyorlardı. Bir gün Andırın’agittiğimde gazetenin sahibi ile tanışmak istedim, sorarak bulduğum Yokuş Sokak’taki adrese vardım. İçeride bir-iki delikanlı hararetli bir şekilde çalışıyorlardı. Belli ki bunlar matbaa çalışanları idi. İçeride yazıhane bölümündebir kişidaha vardı. İçerideki kişiNedim Ali mahlaslı Mehmet Ali ZENGİN idi. Benkendimi tanıtarak merhum Nedim Ali’nin yanına vardım.AllahRahmet eyleye,çok değerli bir insandı. Beni öyle sıcak karşıladı ki anlatamam.Hoş beş-on beşve izzet ikramdan sonrakoyu bir şiir muhabbeti başladı. Bir ara bana dönüp gülümseyerek, “Tahsin Bey,sen yazılı atışma yaparsın” değil midedi.Bendeneden böyle bir soru sorduğunu sorunca kendisine,şunun için sordum diyerek başladı söze.Bizim gazetedebirkaç kişi var şiiryazan, sen onlarabir şiir yaz, onlarda sana cevap yazarlar, hem bizim gazetenin cazibesiartar, hem de sen iyice tanınmış olursun falan, filan diyerek tabiri yerinde ise bize verdi gazı.Bana o şairlerin isimleri ve hayat hikayeleri hakkında da epeyce şeyler anlattı.Bu iş tam bana göre idi. 16-17 yaşın verdiği heyecanla gazetede şiirleri yayınlanan ne kadar şair varsa adeta kılıcımı, kalkanımı elime alıp hepsine hodri meydan dedim ve bir haftaya kalmadan aşağıdaki şiiri yetiştirdim gazeteye.

İSTERİM

Bakırcoğlu senden yürek isterim

Korkağısanniyetimde kaçmak var

Toparla gücünü, maharetini

Bu savaşta derin yara açmak var

Çölmü zannettiniz,Andırın sulak

Dağılmış kuşları, kalmamış telek

Anladı manayı duydu mu kulak?

Anlamazsa boş ver, bir vaz geçmek var

Eli kalem tutan ozanmı oldu?

Demekki memleket kimsesiz kaldı

Gönül matemlendihazinle doldu

Suç olmasa yani tutup içmek var

Sanat kor sanata, düşün bak denge

Dikkat eyle ölçü, düzen ahenge

Haber sal Maraş’a,Hartlap’a,Fenk’e

Karar verdim ozanları seçmek var

Sarıbıyık, Mızırakçıdenenler

Aşk’ın pazarında zarar edenler

Dert çeker Enis’im,nerede inler?

Birde onun kefenini biçmek var

İsterse cepheye kuşansın girsin

Kan dökmeden bayrağını indirsin

Bakırcoğlu kalemini göndersin

Tahsin ona tek bir imkân göçmek var

Dedim. Evet. Savaş yenice başlamıştı.Gazete abonelerinedağılıncaşiiri okuyanmerhum AliBakırcıoğluamcamız çok sinirlenirve hakkımda bir araştırma yapar.Beni tanıyanlar anlatırlar kimin neyi, nesi olduğumu ve Bakırcıoğlu’na derlerki; “Buna kızacak,bir şey yok ki. O sana yazmışsa sende ona daha ağır yaz,sustur. O zaten genç bir çocuk, sen ondan mı korkuyorsun,falan derler ve yumuşatırlar. Kendiside cevap yazmayı doğru bularak ve birazda hiddetle aşağıdaki şiiri bana cevap olarak yazdı ve gazetede yayınlattı.

BİLMENİZ GEREK

Bu ne caka böyle İnekçi Tahsin?

Biraz yol yordamı bilmeniz gerek

Bir serte çarparsın, olursun mahsun

Edep muaşeret bilmeniz gerek

Savaştan bahsetme, gereken barış

Topluma faydalı olmalı yarış

Meydan okuyorsun, dilin bir karış

Biraz mütevazı olmanız gerek

Etmişsin bir sürü gereksiz laflar

Kırmışsın epeyce pot ile gaflar

Darılmalar olur, ayrılır saflar

Bunları hesaba almanız gerek.

Mızrakçıoğlu’yla dalga geçersin

Şu Sarıbıyık’a dataşlar saçarsın

AşıkEnis’e de kefen biçersin

Bari namazını kılmanız gerek

Duyduğuma göre tıfılmış yaşın

Korkarım o akıl ağrıtır başın

Olmalı rakibin kendi çağdaşın

Kafana uygunu bulmanız gerek

Savaşmak, kan dökmek saydınız bir bir

Acaba yediğin, ciğer mi nedir?

Şeytana mahsustur sevilmez kibir

Kalbinden kibiri silmeniz gerek?

Bir daha yazsanda, hiç cevap vermem

Ben dede, sen torun yarışa girmem

Topluma, ahrete faydalı görmem

Başka bir kapıyı çalmanız gerek

Bil Bakırc’oğlumert oğlu merttir

Mazluma yüreğim yumuşak ettir

Küstaha kalemim balyozdan serttir

Benden biraz uzak kalmanız gerek

Yazdığı bu şiiriiledoğruyu söylemek gerekir iseusta olduğunu o günlerde kabul etmesem bile daha sonraları takdire şayanbulmuşumdur. Bilahare ziyaretine giderek,şiir yazmanın bir sanat olduğunu, kendisine bu vesile ile sataştığımı,beni hoş görmesi talebinde bulunduğumda dagayet mütevazı karşılayarak ustalığını ve alicenaplığını ortaya koymuştu.Kendilerini zaman zaman ziyaret eder, şiir sohbetlerinde bulunurdum.Bundan ayrıca memnun olurdu. Vefatından bir yıl kadar öncearadım, halini hatırını sordum. Benden son yazmış olduğum şiirlerimdenokumamıistedi.Aşağıya metnini aldığım “Köyüm” isimli şiirimi can kulağı ile dinledikten sonra, “AboooTahsin’im sen bu işi çok ilerletmişsin, hatta itiraf edeyimki beni geçmişsin, diyerek iltifatta bulundu.Çok mahir bir kalemi vardı. Yerli yerinde yazardı. Kamil bir şahsiyetti, cesur bir insandı. Allah rahmet eylesin, mekânı cennet ola,rahmetle anıyorum,ruhu şad olsun.

KÖYÜM

Yüzde yüz değişmiş doğduğum köyüm

Dağları, taşları, insanı ile

Gitmeye, görmeye soğduğum köyüm

Gözlerim yaşarır, yüreğim çile

Yalan dünya dememişler boşuna

Doyulmazdı ekmeğine, aşına

Gelen otururdu soku taşına

Tokmak değişirdibir elden ele

Küffardan kalıkdı harabe kuyu

Düşekle alırdık bulanık suyu

Cıdal,cangamayla köylünün huyu

Avşar boylarından gelir sülale

Gittim gabırlığa, hece taşları

Dikilmemiş belli değil başları

Adını yazmamış arkadaşları

Verdim bir Fatiha taksim edile

Kilise’yi gezdim, taşlarsökülmüş

Olucak’a indim, hamam yıkılmış

Ağaçlar kurumuş, suyu çekilmiş

Üçdere’ye akmaz olmuş şelale

Yağardı dağlara kar beyaz beyaz

Taşları toprağa mıhlardı ayaz

Gediklerde havulkovardı poyraz

Korkulurdu o gün canavar gele

Kışlar yeğin geçer, soğukolurdu

Gecelerkaranlık, boğuk olurdu

Ulu ağaçlarda koğuk olurdu

Karatavuk sağanardıhebile

Çobanlar çakaldan kalırdı naçar

Kartallar süzülür, kanadın açar

Kızıl kayalardan bir şahan uçar

Düşerdi turna,kaz varmadangöle

Gün gelir tabiat kışı kovardı

Bahar gelir, hayat yeni doğardı

Sis çöker, şafakta zopur yağardı

Bağ,bahçe olurdu hakka havale

Loğlanırdı,harman yeri sulanır

Göğgürler,balk atar, hava bulanır

Sap,saman olurdu, atlar dolanır

Umut bağlanırdı esecek yele

Dere sularına kazan kurulur

Tokaçlar sallayan kollar yorulur

Çamaşırlar küllü suyla arılır

Analar saçını ıslardı kile

Büyükler toplanır hep söz ederdi

Lafa başlar Şam’dan, Yemen’den derdi

Anlatır böğsükürsesi giderdi

Şehit olup orda kalan nesile

Ehliyeloturur sofra başına

Lokmalar inerdi bulgur aşına

Usta tiryakiler çakmak taşına

Gavkoyar, bir tütün sarardı hele

Tirşiktöremizin icap gereği

Bazlama,bezdirme, tandır çöreği

Misafir gelince etli böreği

Çay demler, kömbeyi gömerdik küle

Gelirseulema, devlet ulusu

Yapılırdı pilav, tavuk sulusu

Keçi kılı çuldu, kilim, halısı

Bulunurdu kuşun sütü bal bile

Deli Çoban,Sedef Kehâ,Şakali

İbrahim torunu Âşık Vebali

Böyleydi Başdoğan Köyü’nün hâli

Geçmişte olanı getirdim dile

Aşık Vebali – Tahsin SEDEFOĞLU